Draaihaak voor bekers

Beschrijving

Deze draaihaken zijn met de hand gesmeed uit 12 mm gereedschapsstaal. Ze zijn verkrijgbaar in een rechtse (tip up) en een linkse (tip down) variant. Ze zijn zo’n 37 à 38 cm lang en worden geleverd zonder handvat. Deze is echter eenvoudig ze te maken. Lees hieronder verder om te zien welke draaihaak je nodig hebt en hoe je het bijbehorende handvat maakt.

De draaihaken hebben bij levering een stukje tuinslang om het lemmet. Dit beschermt zowel de snede als jezelf. Doe dit stuk tuinslang steeds na gebruik weer terug om het mes. Zelf een andere schede maken, mag natuurlijk ook.

Wil je een bekerdraaihaak, maar ook de ‘gewone’ draaihaken, kijk dan ook even bij de sets.

Welke draaihaak heb je nodig?

Wanneer je een beker draait op de wipdraaibank, gaat dit net wat anders dan bij een kom. Dit heeft een aantal redenen. Ten eerste gebruik je voor een beker over het algemeen kopshout, wat wil zeggen dat de beker in de lengterichting zit van het hout, terwijl je een kom meestal dwars uit het hout haalt. Een ander belangrijk verschil is dat een beker veelal veel smaller is. Hierdoor heb je heel weinig ruimte tussen de wand van de beker en het stuk hout dat je tijdens het draaien laat zitten (de kern, waar de center van je draaibank tegen geklemd zit). Het kan daardoor vrij lastig zijn om de snede van je draaihaak onder de juiste hoek ten opzichte van het hout te krijgen. Je gebruikt een ‘gewone’ linkse draaihaak tip down tegen de kern aan, om dieper het hout in te gaan en een rechtse bekerhaak, met een hoek in het voorste deel, om het gat wijder te maken richtig de wand en om de wand aan de binnenzijde af te werken. Let wel, dit geldt als je rechtshandig bent. Voor een linkshandig persoon, die vanaf de andere zijde werkt, gebruik je de gewone, rechtse draaihaak tip down om dieper het hout in te gaan tegen de kern aan, en een linkse bekerhaak om de uitholling breder te maken richtig de wand en de wand af te werken. Bij de bekerhaken kies je dus die haak die overeenkomt met je dexteriteit (links- of rechtshandig).

Een handvat aan de draaihaken maken

De draaihaken worden zonder handvat geleverd. Het maken van een handvat voor een draaihaak is echter heel eenvoudig. Je kan ze gewoon maken uit een redelijk rechte tak of uit een stuk gespleten stam. Zelf gebruik ik vaak een hazelaartak, maar ook wel een gespleten stammetje essen of vogelkers. Het voordeel van een hazelaartak is dat deze vaak al ongeveer het formaat en de vorm heeft die je graag wil hebben. Ik maak de handvatten vaak zo’n 50 cm lang, met een doorsnede van zo’n 4 cm. Ik snijd ze ietwat achthoekig, om ze gemakkelijk vast te kunnen houden. Bij dit gereedschap komt het allemaal niet zo nauw hoe het handvat precies is. Aan één uiteinde boor je een 12 mm gat, met een diepte van zo’n 10 cm. Je kan de haak nu in het gat steken en deze aanslaan door het handvat met draaihaak verticaal te houden en met de achterzijde op de grond te timmeren (houdt daarbij aan het handvat vast, niet aan de draaihaak). De haak komt nu vanzelf vast te zitten. Ze hoeven niet verlijmd te worden. Door het gebruik van vers hout voor het handvat, zal de haak overigens vanzelf vaster komen zitten door de krimp die ontstaat bij het drogen.

De bekerdraaihaak in gebruik

Wil je zien hoe de bekerdraaihaak gebruikt wordt, kijk dan bijvoorbeeld het filmje ‘Turning an end grain cup on a pole lathe’ op het YouTube kanaal van Het Noeste Leven.

Slijpen

De draaihaken hebben een klein krulletje aan het eind, waar je mee snijdt. Om deze goed te kunnen slijpen, vind ik zelf de diamanten slijpstaafjes en -plaatjes van DMT heel fijn. Deze zijn ook te krijgen verkrijgen in de webshop bij het onderdeel ‘slijpen en polijsten’. Goedkoop zijn ze zeker niet, maar wel heel handig in gebruik en ze gaan heel lang mee (bij af en toe gebruiken en goed bewaren waarschijnlijk levenslang). Je kan natuurlijk bijvoorbeeld ook fijn schuurpapier rond een dun stokje zoals een satéprikker gebruiken.