Bij goed gebruik van je houten lepel of kommetje, kan deze heel lang meegaan. Hij kan dan zelfs van generatie op generatie doorgegeven worden. Na verloop van tijd zal het een patina verkrijgen die voor een steeds mooiere en authentiekere uitstraling zorgt. Goed onderhoud van je eetgerei is daarbij wel van belang.
Verkleuring
Niet alleen door algemeen gebruik, maar ook door bijvoorbeeld sterk kleurend eten, zal je lepel of kom verkleuren. In het begin kan dit even schrikken zijn. Heeft je nieuwe lepel ineens allemaal gele vlekken door de kerrie… Deze verkleuringen door voedsel met een sterk pigment zullen na verloop van tijd echter weer vervagen en de lepel krijgt uiteindelijk een mooie egale, eigen verkleuring. Hieraan kan je zien dat je lepel goed gebruikt wordt en verder bouwt aan zijn persoonlijke historie, die al begonnen was als vers gevallen zaadje van de boom waar hij uit is gemaakt….
Schoonmaken
Was houten producten nooit af in een afwasmachine. Hierdoor kunnen barsten ontstaan in het hout en trekken geuren van het reinigingsmiddel in het hout. Was deze dus met de hand af, met eventueel een beetje milde zeep. Gebruik geen schuurspons of andere harde, krassende materialen.
Het laten weken van lepels zorgt er voor dat ze veel water opnemen en dus uitzetten. Bij het drogen krimpen ze weer. In extreme gevallen kan dit er voor zorgen dat er scheurtjes in het hout ontstaan. Het beste is dus om de lepels direct na gebruik af te spoelen, zodat het niet nodig is om ze te laten weken. Zorg dan ook na het afwassen dat de lepel of kom niet in een laagje water blijft liggen. Laat het product na het afdrogen verder aan de lucht drogen. Berg het dus niet afgesloten op. Dit voorkomt verkleuringen en onprettige geuren.
Oliën (optioneel)
Wanneer je houten eetgerei koopt bij Het Noeste Leven, is dat over het algemeen behandeld met lijnzaadolie. Dit geeft een mooie intense kleur aan het hout, maar is niet noodzakelijk. In het begin kan je lepel of kom, althans wanneer deze pas zeer recent is gemaakt, nog wat smaak van de lijnzaadolie afgeven. De kleur die is ontstaan door de olie kan op dat moment ook wat vervagen door het afwassen. Dit heeft geen gevolgen voor de kwaliteit van het product. Wil je de heldere kleur weer terug krijgen, dan kan je de lepel opnieuw oliën. Ook door langer gebruik, met name door olierijk voedsel, wordt de kleur weer intenser.
Zowel rauwe lijnzaadolie als walnootolie zijn hiervoor geschikt. Na verloop van tijd harden deze soorten olie uit. Denk hierbij bijvoorbeeld ook aan de oude Hollandsche Meesters die lijnzaadolie voor hun verf gebruiken. Houdt wel rekening met eventuele notenallergie. In dat geval gebruik je het best lijnzaadolie. Overige eetbare oliën, zoals zonnebloem- of olijfolie, zijn niet geschikt. Deze harden niet uit en worden bovendien ranzig, waardoor de lepel een vervelende geur krijgt die niet of nauwelijks meer is te verwijderen. Gekookte lijnzaadolie, wat bijvoorbeeld voor meubels wordt gebruikt, is ook niet geschikt in verband met de giftige componenten die zijn toegevoegd voor het versnellen van het droogproces.
Om het eetgerei opnieuw in te oliën doe je een beetje lijnzaad- of walnootolie op een doekje en wrijf je het product ruim in. Laat de olie een tijdje intrekken. Is alle in het hout getrokken, dan kan je het proces nog eens herhalen, net zo lang totdat de olie niet meer volledig intrekt. Daarna veeg je het restant aan olie er met een schone, droge doek vanaf en laat je het product aan de lucht drogen.
Het uitharden van de olie gaat traag. Het beste is om de producten na het oliën minimaal een maand niet te gebruiken. Korter is geen probleem, maar je zal de olie dan wel proeven en deze gedeeltelijk verwijderen tijdens de afwas. Een goed tijdstip voor het oliën is dan ook vlak voordat je op vakantie gaat. Tenzij je je lepels en kommen meeneemt natuurlijk….